ยาพกพาเพื่อรักษามาลาเรีย (Standby drug หรือ Standby Emergency Treatment for malaria) เป็นยาเพื่อใช้รักษามาลาเรีย ไม่ใช่เพื่อป้องกันมาลาเรีย โดยปกติแล้วแพทย์อาจสั่งยานี้ให้นักท่องเที่ยวบางกลุ่มเพื่อให้พกติดตัวไว้ เผื่อไว้ใช้ในยามจำเป็น มีหลายประเด็นควรรู้ครับก่อนที่จะพกยามาลาเรียนี้
1. ยามาลาเรียแบบพกพานี้ จะเหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวบางกลุ่มที่ไปเที่ยวในดงมาลาเรีย และเป็นที่กันดาร ซึ่งต้องใช้เวลานานเป็นวันๆหรือหลายๆวันกว่าจะถึงโรงพยาบาล เพราะขณะเดินทางเกิดมีไข้และเป็นมาลาเรียขึ้นมาจริงๆกว่าจะนำตัวส่งโรงพยาบาลต้องใช้เวลาหลายวัน อาการของโรคอาจจะรุนแรงหรือทำให้เสียชีวิตได้ก่อน ดังนั้นในภาวะฉุกเฉินเช่นนั้น ถ้าสงสัยว่าเป็นมาลาเรียและไม่สามารถหาหมอได้ทันและเรามียาพกพาอยู่ ก็สามารถกินได้เลยครับ จะเป็นยาช่วยชีวิตเลยทีเดียว และที่ต้องย้ำคือ แม้จะกินยารักษาไปแล้ว ก็ต้องไปพบแพทย์เพื่อตรวจยืนยันครับว่าเป็นมาลาเรียจริงหรือเปล่า เพราะการมีไข้ระหว่างการเดินทางอาจเกิดจากโรคอื่นก็ได้ ต้องไปตรวจเสมอและต้องบอกหมอว่ากินยามาลาเรียไปแล้ว
2. จะเห็นว่ายานี้จะเหมาะกับคนบางกลุ่มและบางพื้นที่เท่านั้น การท่องเที่ยวในประเทศไทยส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องพกยารักษามาลาเรียครับ เพราะระบบสาธารณสุขของเราดี สามารถหาโรงพยาบาลเพื่อรักษาได้ไม่ยาก และในพื้นที่กันดารก็ยังมีศูนย์มาลาเรียกระจายอยู่ทำให้เข้าถึงการตรวจและรักษาง่ายครับ
3. การพกยานี้อาจจะจำเป็นในบางประเทศที่โอกาสเสี่ยงในการติดมาลาเรียไม่สูงมากนัก เช่น ลาว พม่า กัมพูชา ฯลฯ และเราเข้าไปเที่ยวในที่กันดารมากๆ แต่ถ้าเราไปเที่ยวที่สถานที่ท่องเที่ยวทั่วๆไปที่นักท่องเที่ยวนิยมไปกันก็ไม่จำเป็นครับ เช่น ไปนครวัด ไปหลวงพระบาง ฯลฯ เพราะโอกาสติดมาลาเรียน้อยมากๆและในสถานที่ท่องเที่ยวเหล่านั้นมีโรงพยาบาลซึ่งสามารถดูแลรักษามาลาเรียได้อยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องพกยาไปก็ได้
4. แต่การไปเที่ยวในประเทศที่มีความเสี่ยงสูงมากเช่น ไปแอฟริกา การกินยาเพื่อป้องกันมาลาเรียอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า ควรพบแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาครับ
การกินยารักษามาลาเรียด้วยตัวเอง ควรพิจารณากินเมื่อ
เข้าไปอยู่ในพื้นที่เสี่ยงต่อการติดมาลาเรียมากกว่า 1 สัปดาห์ขึ้นไป มีอาการไข้ ซึ่งมักเป็นไข้สูงหนาวสั่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ ปวดตามตัว ไม่สามารถพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาได้ภายใน 12-24 ชั่วโมง กินยาตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น แม้ว่าจะกินยาแล้ว หรือแม้ว่าอาการดีขึ้นแล้ว ต้องไปพบแพทย์เพื่อตรวจเลือดยืนยันเสมอ
การจะพกยาเพื่อรักษาโรคมาลาเรีย จำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อให้แพทย์พิจารณา
