คำแนะนำในการเดินทางไปต่างประเทศในช่วง COVID19 และการขอใบรับรองแพทย์ก่อนเดินทาง

ปัจจุบันสถานการณ์ COVID19 ในประเทศไทยของเราดีขึ้นมาก ไม่พบการติดเชื้อในประเทศเป็นเวลานาน แต่สถานการณ์ในต่างประเทศยังไม่ดี หลายประเทศยังมีการระบาดที่รุนแรง และยังไม่มีใครรู้ว่าสถานการณ์นี้จะยุติลงเมื่อไร การหลีกเลี่ยงการเดินทางไปต่างประเทศเป็นสิ่งที่ดีที่สุด แต่ในความเป็นจริงแล้ว ยังมีหลายคนที่จำเป็นต้องเดินทาง และได้มาที่คลินิกนักท่องเที่ยวของเรา  เพื่อขอปรึกษาและขอใบรับรองแพทย์ COVID19 มากขึ้นครับ 

คนที่จะเดินทางในช่วงนี้ต้องพิจารณา และดูรายละเอียดดีๆครับ มีข้อแนะนำเบื้องต้นดังนี้ 

1. พิจารณาก่อนว่าจำเป็นต้องเดินทางไปต่างประเทศช่วงนี้มากน้อยแค่ไหน จะเลื่อนหรือรอก่อนได้ไหม

อันนี้เป็นข้อแรกเลยครับที่ควรพิจารณา ถ้าการเดินทางนั้นไม่จำเป็นมาก เช่น อยากไปเที่ยว ไปพักผ่อน แนะนำให้งดการเดินทางไปก่อนครับ เพราะช่วงนี้การอยู่ที่ประเทศไทย ย่อมปลอดภัยกว่าเดินทางไปต่างประเทศแน่นอน แม้ว่าเราจะเลือกไปประเทศที่เสี่ยงน้อยแล้ว แต่อย่าลืมครับว่า สถานการณ์ COVID 19 สามารถเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ประเทศที่คิดว่าควบคุมโรคได้ดี อาจมีการระบาดรอบใหม่ได้ เช่น ประเทศญี่ปุ่น หรือประเทศเวียดนาม ล่าสุดที่เมืองดานังก็พบการติดเชื้อที่เป็นกลุ่มก้อนมากขึ้น ดังนั้นถ้าจะไปเที่ยว หรือการเดินทางนั้นไม่จำเป็นมากควรงดหรือเลื่อนไปก่อนดีกว่าครับ

แต่ถ้ามีความจำเป็นต้องเดินทางจริงๆ  เช่น ต้องไปภารกิจสำคัญ หรือติดต่อธุรกิจสำคัญ ไปเรียน ไปสอบ หรือไปแต่งงาน หรือบ้านอยู่ต่างประเทศอยู่แล้ว จะกลับไปที่ประเทศนั้นๆ และคิดว่าเลื่อนไม่ได้ หรือถ้าเลื่อนก็ไม่รู้จะเลื่อนไปถึงเมื่อไร ก็อาจจะตัดสินใจเดินทางได้ครับแนะนำให้อ่านต่อไปครับ 

2. ศึกษารายละเอียดว่าประเทศปลายทางได้เปิดประเทศให้เดินทางเข้าประเทศได้หรือไม่

ตรงนี้สำคัญมากครับ ประเทศต่างๆทั่วโลกตอนนี้ต่างออกมาตรการในการควบคุมการแพร่ระบาดของตัวเองอยู่ ส่วนใหญ่จะมีข้อจำกัดในการเดินทางอยู่เสมอ  แม้ว่าประเทศนั้นๆจะมีการระบาดอย่างหนักก็ตาม อย่าคิดว่าในบ้านเขาระบาดหนักอยู่แล้ว เขาคงไม่กลัว หรือคงอนุญาตให้คนต่างชาติเดินทางเข้าได้ ตรงนี้ไม่จริงครับ แนะนำให้ต้องเข้าไปดูรายละเอียดของแต่ละประเทศเลย ส่วนใหญ่ไปดูได้ที่ website สถานทูตนั้นๆในประเทศไทย หรือดู website ของกระทรวงต่างประเทศ ของประเทศนั้นๆ ประเด็นที่ต้องศึกษาคือ

• ประเทศปลายทางเปิดให้คนต่างชาติ เดินทางเข้าประเทศหรือยัง
• ถ้าเปิดแล้วเปิดให้คนทุกชาติหรือไม่ หรือผ่อนปรนให้คนจากบางประเทศเท่านั้น 
• ประเทศปลายทางผ่อนปรนให้คนกลุ่มไหนเข้าประเทศได้บ้าง ในบางประเทศเขาอาจจะผ่อนปรนให้คนต่างชาติเข้าประเทศเขาได้ แต่ต้องเป็นกรณีเฉพาะ เช่นต้องมี Re-entry permit หรือมีถิ่นพำนักในประเทศเขาอยู่แล้ว
• จุดประสงค์การเดินทางไปประเทศปลายทาง คืออะไร บางประเทศอาจมีการผ่อนปรนให้เข้าประเทศเขาได้เฉพาะบางกิจกรรม เช่น ต้องไปทำธุรกิจ/ธุระสำคัญ หรือต้องได้รับคำเชิญจากหน่วยงานประเทศนั้นๆ หรือเข้าไปได้เฉพาะความจำเป็นของครอบครัว เท่านั้น ตรงนี้ต้องดูดีๆครับ ส่วนใหญ่ประเทศต่างๆยังไม่ได้อนุญาตให้เข้าไปท่องเที่ยว 

ตัวอย่างข้อมูลจาก website สถานทูตญี่ปุ่นประจำประเทศไทย ซึ่งผู้เดินทางควรศึกษาข้อมูลก่อนเสมอ

3. ถ้าคิดว่าเข้าข่าย สามารถเดินทางเข้าประเทศนั้นได้ ต้องตรวจสอบว่า ต้องเตรียมเอกสาร/หลักฐานใดๆบ้างก่อนเข้าประเทศ 

ตรงนี้ก็มีรายละเอียดเยอะครับ ต้องค่อยๆอ่านครับ ในยุคก่อนที่จะมีการระบาดของ COVID19 เราคงดูแค่ว่า ประเทศนั้นเราต้องขอวีซ่าก่อนเดินทางหรือเปล่า ถ้าประเทศนั้นไม่ต้องขอวีซ่า เราก็ไปได้เลย แต่สถานการณ์ปัจจุบันไม่ได้ครับ หลายประเทศมีความเข้มงวดในการขอวีซ่ามากขึ้น และต่อให้เป็นประเทศที่เคยยกเว้นวีซ่าให้ประเทศไทย อาจมีข้อกำหนดให้ต้องยื่นเอกสาร หรือแจ้งสถานทูตก่อนเดินทางก็ได้ ซึ่งรายละเอียดตรงนี้ต้องดูดีๆครับ เอกสารอย่างหนึ่งที่มักจะจำเป็นในการเดินทางคือ เอกสารรับรองว่าไม่ติดเชื้อ COVID ซึ่งจะกล่าวในรายละเอียดต่อไป 

4.  ต้องเตรียมเอกสารรับรอง COVID19 ให้พร้อม ก่อนเดินทาง

ปัจจุบันประเทศปลายทางส่วนใหญ่ จะบังคับให้ผู้เดินทางต้องมีใบรับรองว่าไม่เป็น COVID19 ก่อนเดินทาง ซึ่งต้องศึกษาในรายละเอียดครับ ส่วนใหญ่เลยจะบังคับผู้เดินทางตรวจ COVID19 ครับ และต้องดูวิธีการตรวจให้ชัดเจนว่าเขาให้ตรวจแบบไหน  การตรวจ COVID19 ที่เป็นมาตรฐานในปัจจุบันและเป็นที่ยอมรับกันคือ การตรวจหาเชื้อโดยวิธี PCR โดยใช้ไม้พันสำลีเก็บสารคัดหลั่งจากจมูกและลำคอไป ไม่ใช่การตรวจเลือด ไม่ใช่การตรวจ antibody  และไม่ใช่การขอใบรับรองแพทย์ว่าสบายดี ไม่มีอาการของ COVID19

การตรวจดังกล่าว ควรจะทำให้สถานพยาบาลที่น่าเชื่อถือ มีมาตรฐาน ได้รับการรับรองจากกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ค่าใช้จ่ายส่วนใหญ่ประมาณ 3000-5000 บาท และต้องใช้เวลา 1-2 วันถึงจะได้ผล การตรวจในลักษณะนี้ต้องดูข้อกำหนดเรื่องระยะเวลาดีๆ เนื่องจากประเทศส่วนใหญ่จะบังคับให้ตรวจไม่เกิน 48-72 ชั่วโมงก่อนเดินทาง แปลว่าจะตรวจล่วงหน้านานๆไม่ได้ ดังนั้นผู้เดินทางต้องวางแผนว่า จะตรวจที่ไหน และตรวจแล้วจะได้ผลเมื่อไร ฯลฯ 

สำหรับที่คลินิกนักท่องเที่ยว โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน สามารถมาปรึกษาแพทย์และขอตรวจ PCR for COVID19 ได้ครับ โดยจะเปิดบริการตรวจทุกวันจันทร์-ศุกร์ในช่วงเช้า 8.00น. โดยสามารถรับผลการตรวจทาง Email ในคืนนั้น และถ้าต้องการใบรับรองแพทย์ต้องมารับในเช้าวันรุ่งขึ้น โดยเอกสารทั้งสองจะออกให้เป็นภาษาอังกฤษ  แนะนำให้ทำนัดหมายก่อนมาโรงพยาบาลครับ เพื่อความสะดวกและรวดเร็ว  อ่านขั้นตอนและรายละเอียดเพิ่มเติม ได้ที่นี่

5. ศึกษาและเตรียมตัวล่วงหน้าว่าเมื่อไปถึงต้องถูกกักตัวหรือไม่ อย่างไร ที่ไหน และกี่วัน 

เรื่องนี้ก็ต้องอ่านละเอียดๆครับ ประเทศส่วนใหญ่ยังบังคับให้ผู้เดินทางเข้าประเทศต้องถูกกักตัว ซึ่งแต่ละประเทศจะไม่เหมือนกัน บางประเทศจะให้กักตัวในสถานที่ที่รัฐหรือประเทศนั้นๆจัดให้ ซึ่งแปลว่า เราเลือกไม่ได้ บางประเทศเราสามารถเลือกสถานที่ได้ บางประเทศให้ไปกักได้ที่บ้าน หรือที่โรงแรมก็ได้ แต่ต้องมีการรายงานตัว ซึ่งจะแตกต่างกันไป เช่น รายงานตัวทาง application/online ทุกวัน หรือรายงานตัวทางโทรศัพท์ ฯลฯ

ตัวอย่างมาตรการตรวจสอบในช่วงเวลากักตัวของทางการฮ่องกง

ควรศึกษาและเตรียมตัวเตรียมใจล่วงหน้าครับ ในสถานการณ์เช่นนี้เมื่อเข้าประเทศเขาแล้ว คงต้องทำตามระเบียบครับ เราคงไม่อิสระที่จะไปไหนมาไหนก็ได้อย่างน้อยในช่วง 14 วันแรก เพราะทุกประเทศจะมีมาตรการของตัวเอง ซึ่งเราไม่ทำตาม จะเท่ากับเราละเมิดกฎหมายของเขา ซึ่งในหลายประเทศมีโทษหนักมากครับ ต้องระวังไว้ครับ 

6. คิดเผื่อในกรณีที่มีการระบาดรุนแรงขึ้น หรือ worst case scenario บ้าง

ตรงนี้ก็สำคัญครับ เพราะการเดินทางไปต่างประเทศในตอนนี้ย่อมมีความเสี่ยงกว่าอยู่ในประเทศไทย และถ้าเราไม่สบาย หรือเป็น COVID19 ขึ้นมาในต่างประเทศจะทำอย่างไร  เราสามารถเข้าถึงการแพทย์/การสาธารณสุขของประเทศเขาได้ไหม เรามีประกันสุขภาพระหว่างเดินทางไหม หรือในอีกกรณี คือเราไม่ติดเชื้อ แต่มีการระบาดรุนแรงขึ้น หรือในประเทศไทยเกิดมีการติดเชื้อมากขึ้น แล้วทำให้มีข้อจำกัดในการเดินทางกลับประเทศไทย จะทำอย่างไร คงจำกันได้ในช่วงแรกๆ ประเทศไทยประกาศระงับเที่ยวบินที่จะเข้าประเทศทั้งหมด ถ้าเราติดอยู่ต่างประเทศ กว่าจะรอคิวกลับประเทศไทยได้ อาจจะนาน จะทำอย่างไร

สถานการณ์เหล่านี้ มีโอกาสเกิดน้อยครับ แต่ก็น่าจะคิดเผื่อไว้บ้างก็ดีครับ เพื่อความไม่ประมาท 

คำแนะนำอื่นๆที่สำคัญ

• ควรศึกษาข้อกำหนดอื่นๆของสายการบิน การแวะพักเปลี่ยนเครื่อง และข้อกำหนดของแต่ละสนามบินให้ดีก่อนการเดินทาง 
• ระหว่างการเดินทาง โดยเฉพาะระหว่างการนั่งเครื่องบิน ควรปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านสุขภาพ รักษาระยะห่าง สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา และล้างมือบ่อยๆ
• ควรเก็บเอกสารการเดินทาง โดยเฉพาะใบรับรองแพทย์ ให้ดี ควรมีสำเนา และเก็บเป็น file ไว้ในโทรศัพท์มือถือ หรือไว้ใน email/cloud เพื่อป้องกันการสูญหาย 
• ควรคิดเผื่อถึงตอนเดินทางกลับประเทศไทย ว่าจะต้องปฏิบัติตามมาตรการอะไรบ้าง อย่างช่วงนี้ คนเดินทางเข้าประเทศไทยทุกคนต้องได้รับการตรวจ COVID19 ก่อนเข้าประเทศ และเมื่อมาถึงต้องถูกกักตัว 14 วัน ดังนั้นเมื่อเราเดินทางไปต่างประเทศกลับมาคงหนีไม่พ้นต้องทำตามมาตรการของประเทศไทยด้วย และอย่าลืมครับว่ามาตรการเหล่านี้อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ ต้องติดตามข้อมูลเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอ

คงอีกนานกว่าการเดินทางท่องเที่ยวจะกลับมาเหมือนเดิม